Studia dla osób z niepełnosprawnościami, dzięki otwartości polskich uczelni, nie są dziś już rzadkością. Uniwersytet im. Adama Mickiewicza także stara się uczynić wszystko, aby zapewnić im komfort studiowania Poprosiliśmy Annę Rutz, pełnomocniczkę rektora do spraw osób z niepełnosprawnością na Uniwersytecie im. Adama Mickiewicza w Poznaniu, aby opowiedziała o procesie decyzyjnym przy wyborze studiów.

Decyzje związane z wyborem studiów i uczelni to ważny moment w życiu każdego z nas. Czy dla osób z niepełnosprawnościami ta decyzja jest jeszcze trudniejsza? Jeśli tak, dlaczego?

Wybór kierunku studiów dla wielu osób w młodym wieku może być bardzo dużym wyzwaniem. Dobrze, jeśli jest on podyktowany bardziej zainteresowaniami kandydata, niż sugestiami rodziny, czy znajomych. Podczas rekrutacji na wymarzony kierunek studiów warto uwzględnić potrzeby i ograniczenia wynikające z danego rodzaju niepełnosprawności czy choroby przewlekłej. Wszystko zależy jednak przede wszystkim od predyspozycji, otwartości i gotowości do podejmowania życiowych wyzwań. Często jeszcze w szkole średniej uczniowie mają możliwość wykonania na zajęciach z doradcami testów predyspozycji zawodowych. Mogą one pomóc w obraniu życiowej drogi. Serdecznie zachęcamy do wykonania takich testów jeszcze przed wyborem przedmiotów zdawanych na maturze. Ułatwi to podjęcie decyzji o kierunku studiów.

Na jakie kwestie osoby z niepełnosprawnościami zwracają uwagę przy wyborze uczelni? Czy kierują się dostosowaniem kształcenia do swoich potrzeb?

Osoby z niepełnosprawnościami, jak wszyscy studenci, przy wyborze uczelni kierują się przede wszystkim swoimi zainteresowaniami, a także ofertą uczelni. Często jednymi z głównych kryteriów wyboru uczelni są jej prestiż oraz odległość od rodzinnego domu. Kandydaci na studia zwracają też uwagę na atrakcje w mieście i okolicy, ofertę kulturalną, infrastrukturę miasta. Oceniają też  jego otwartość na ludzi o odmiennej orientacji, pochodzeniu etnicznym, czy o innym wyznaniu religijnym, bądź o różnym stopniu sprawności.

Osoby z niepełnosprawnościami nierzadko jeszcze przed rozpoczęciem studiów pozyskują informacje na temat dostępności uczelni do ich potrzeb. Na przykład kandydaci z niepełnosprawnością ruchu bardzo często zwracają uwagę, czy na wydziale, na który aplikują, znajdują się windy, pochylnie, dostosowane toalety. Upewniają się również czy uczelnia dysponuje pokojami w domach studenckich przystosowanymi do potrzeb osób poruszających się na wózkach. Kandydaci z niepełnosprawnością słuchu często dopytują, czy dana szkoła wyższa zapewnia dostęp do pętli induktofonicznych w salach wykładowych (czyli wbudowanych urządzeń wspomagających słyszenie), wsparcie tłumacza języka migowego, stenotypisty lub asystenta dydaktycznego pomagającego np. w tworzeniu notatek.

Ostatnimi czasy co raz częściej otrzymujemy także zapytania o dostosowanie oferty studiów do potrzeb osób w spektrum autyzmu. Oczywiście kandydaci w spektrum autyzmu także są mile widziani na naszym uniwersytecie.

Studia dla osób z niepełnosprawnościami: na co jeszcze warto zwracać uwagę przy wyborze uczelni?

W kilkunastu uczelniach w kraju aktywnie działają organizacje studentów niepełnosprawnych, koła naukowe, czy sekcje sportowe, które są skierowane także dla osób z niepełnosprawnościami. Są to miejsca, w których studenci mogą rozwinąć swoje skrzydła, zdobyć nowe kompetencje i umiejętności.Mogą tam też poznać osoby, które także funkcjonują z różnymi rodzajami niepełnosprawności, czy innymi trudnościami zdrowotnymi. Zachęcamy nowo przyjętych studentów z niepełnosprawnościami i chorobami przewlekłymi do dołączenia do takiej organizacji. Pomoże im to w pełni wykorzystać czas studiów, który może być zalążkiem przyszłej pracy społecznej i zawodowej.

Czy Poznań to miasto przyjazne i przystosowane dla osób z niepełnosprawnościami?

Na przestrzeni ostatnich lat Poznań diametralnie się zmienił. Staje się miejscem co raz bardziej otwartym na potrzeby osób z niepełnosprawnościami. Oczywiście nadal część miejsc, jak np. nawierzchnia płyty Starego Rynku, wymaga remontów lub innych usprawnień. Jednak kluczowe z perspektywy studenta punkty w mieście spełniają kryteria dostępności.

W przypadku osób z niepełnosprawnością ruchu coraz więcej miejsc ma dostęp do wind i pochylni dla osób na wózkach. Autobusowy tabor miejski MPK składa się w 100% z niskopodłogowych pojazdów. Także co raz więcej tramwajów posiada niskie podwozia. Poruszanie się po mieście może być jednak trudne z perspektywy osoby poruszającej się na wózku elektrycznym, ponieważ nadal tylko część pojazdów komunikacji miejskiej posiada rozkładane pochylnie ułatwiające wjazd do autobusu czy tramwaju.

Osoby z niepełnosprawnością wzroku w części przestrzeni miejskiej mogą korzystać z dotykowych makiet ważnych miejsc, w tym makiety placu Mickiewicza obok głównej siedziby UAM. Ponadto przemieszczanie się po mieście ułatwiają im znajdujące się także w pobliżu budynków naszego uniwersytetu nawierzchnie naprowadzające na chodnikach (tzw. „prowadnice”) oraz znaczniki ToTuPoint, które wspomagają orientację w przestrzeni.

Trzeba jednak pamiętać, że wdrażanie dostępności miasta do potrzeb osób z niepełnosprawnościami, z chorobami chronicznymi, czasowymi kontuzjami, czy dla seniorów/ek to długofalowy proces. Poznań przechodzi przez niego – moim zdaniem –  bardzo pomyślnie.

Studia dla osób z niepełnosprawnościami często oznaczają również przeprowadzkę. Lepiej zamieszkać w akademiku czy wynająć samodzielne mieszkanie?

Kwestia zamieszkania w okresie studiów jest sprawą bardzo indywidualną. Jedni cenią sobie komfort mieszkania na stancji. Inni czują się lepiej w akademiku. W przypadku osób z niepełnosprawnościami z pewnością łatwiej jest uzyskać zakwaterowanie w jednym z domów studenckich UAM.

Tylko DS. „Babilon” jest zupełnie nieprzystosowanym obiektem. Natomiast we wszystkich pozostałych znajdują się wybrane pokoje z udogodnieniami dla osób z trudnościami w poruszaniu się jak: przystosowana łazienka, odpowiednio ulokowane półki na książki, odpowiedniej wysokości łóżko i specjalnie zaprojektowane meble, czy sygnalizacja wzywania pomocy.

Ponadto w części domów studenckich, np. „Jagienka”, czy „Hanka” znajdują się dodatkowe sygnalizacje optyczne w pokojach dla osób słabosłyszących czy Głuchych.

Osoby z trudnościami neurologicznymi (jak np. spektrum autyzmu, trudności psychiczne lub inne), czy schorzeniami przewlekłymi po uzyskaniu pozytywnej opinii Biura Wsparcia Osób z Niepełnosprawnościami mogą otrzymać przydział w pokoju jednoosobowym, co w niektórych przypadkach bywa pomocne. W DS „Jowita” oraz Domu Akademickim przy ul. Nieszawskiej osoba z niepełnosprawnością może zamieszkać w pokoju typu studio wraz ze swoim asystentem.

Mieszkania na stancji rzadko bywają przystosowane do potrzeb osób z niepełnosprawnościami, ale zachęcam do dokonywania wyboru w zgodzie ze sobą, swoimi możliwościami finansowymi oraz psychofizycznymi.

>> Studia dla osób z niepełnosprawnościami –  UAM przygotował  przewodnik!

>> Potrzebujesz wsparcia? Zobacz co przygotowaliśmy z myślą o studentach UAM!

>> Chcesz lepiej poznać UAM? Wybierz się z nami na wirtualny spacer!

Fot. Adrian Wykrota